Yuvama, yavruma canım feda!

Yapılan araştırmalar ve yeni keşifler, hayvanların fedakârlıkta insanlardan daha gözü kara davranabileceğini ortaya koydu. İşte yuvasını, yavrusunu kurtarmak için canını feda eden hayvanlar!

 

Kendini öldürmeyi tercih eden karıncalar, termitler, ahtapotlar, arılar, fareler... Bu “intiharların” ortak özelliği, bu hayvan türlerinin yuvanın veya yavruların selameti için başka bir çözüm kalmadığını görerek kendilerini feda etmeleridir. Hayvanların fedakâr davranışlarda bulunabildikleri zaten biliniyordu. Bir grup bilim insanı yakın zamanda yayımladıkları araştırmayla enteresan örnekleri ortaya koydu. İşte o fedakârlıklardan bazıları...

Karıncalar

Bir bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, yeni keşfedilen ve “patlayan karınca” olarak nitelendirilen Colobopsis türü ele alınıyor. Güneydoğu Asya'da keşfedilen bu karınca türünün işçilerinin, koloni saldırı altında kaldığında yuvayı ve arkadaşlarını korumak için kendilerini patlattıkları anlaşıldı. Kendilerini patlatan karıncaların karnından yapışkan ve zehirli bir sıvı fışkırıyor, bu zehirli sıvı düşmanı zehirleyerek öldürüyor.

Termitler

Ototisiz (autothysis) veya savunma intiharının başka bir örneğine Neocapritermes taracua cinsi termitlerde rastlandı. Fransız Guyanası'na özgü bu termitler, içinde zehirli mavi kristallerin bulunduğu patlayıcı “sırt çantalarını” yaşamları boyunca taşırlar. Yaşlı işçi termitler, yuva saldırıya uğradığında, yuvayı ve kolonin geri kalanını korumak için bir çeşit tükürük salgılayarak vücutlarındaki bu mavi kristallerle karıştırıyor ve sıvıyı serbest bırakıyorlar. İstilacılar için termitin kendisi için de son derece zehirli olan bu sıvı her iki tarafında ölümüne yol açıyor ama neticede yuva da koloni de kurtulmuş oluyor.

Dev Pasifik Ahtapotu

Dev Pasifik Ahtapotu semelpar (semelparous) bir türdür, yani yaşamı boyunca sadece bir kez ürer. İlk ve tek çiftleşmenin ardından erkek Pasifik Ahtapotu bir bozulma durumuna girer ve kendisini yırtıcılara karşı savunmasız bırakarak sürüklenmeye başlar. Erkeğin bu savunmasız kalma nedeninin yırtıcıların ilgisini kendi üzerine çekmek amaçlı olduğu sanılıyor. Bu sırada Dişi Pasifik Ahtapotu da beslenmeyi bırakır ve tüm bedenini yumurtalarını korumaya adar. Yavrular yumurtadan çıktıktan hemen sonra ise ölür.

Arılar

Bir işçi bal arısının kurbanını soktuğunda kendisinin de öleceğini düşünürüz. Bu kısmen doğrudur. Çünkü bir bal arası, gerçekten bir memeli gibi kalın derili bir kurbanı soktuysa dikenli iğnesi bedeninden kopar ve ölümüne yol açar. Ancak daha ince derili kurban söz konusu ise arının iğnesini batırarak kurbanını zehirleme eylemi kendisine zarar vermeyebilir.

Fareler

Fareler yakınlarında bir kedi olduğunu hissettiklerinde hayatlarını kurtarmak için genellikle çılgınca koşarlar. Oysa bazı fareler hiçbir korku belirtisi göstermez, ölmüş taklidi yapmayı tercih eder. Bu taklitle fare aslında kedilerin Toxoplasma gondii denilen bir parazit korkusuna hitap etmektedir. Çünkü kediler T. Gondii ile enfekte bir fareyi yediklerinde parazitin çoğalacağını ve kendilerini hasta edeceğini bilirler. Fareler, kedilerin bu korkularının doğuştan geldiğini bildikleri için kendilerini bu şekilde korumaya alırlar.